Η (πονεμένη) ιστορία της Ακαδημίας

Οσα έχει πετύχει η ΑΕΚ τα τελευταία χρόνια, έπειτα από την επανεκκίνηση που συνέβη το 2013, συνιστούν ποδοσφαιρικό θαύμα. Μια ομάδα που βρισκόταν υπό του μηδενός, έτεινε να μικρύνει ως οντότητα και να απωλέσει τη δυναμική της, αλλά κατάφερε να επανέλθει και να βρει το χώρο της. Ολο αυτό μάλιστα, κόντρα σε πανίσχυρους αντιπάλους, με όλα τα μέσα στη διάθεση τους και ξεκάθαρες πολιτικές επιρροές. Αλλά υπάρχει μια υπόθεση που «πληγώνει» την ΑΕΚ και λέγεται Ακαδημία.

Το θέμα γίνεται επίκαιρο και κομβικής σημασίας, με τα δεδομένα που δημιουργούνται πλέον στο ποδόσφαιρο, αλλά και στα εσωτερικά του τμήματος. Είναι σαφές, αποτελεί τάση που καταγράφεται σε παγκόσμιο επίπεδο, πως οι ομάδες θα ψάξουν να στηριχθούν στις εσωτερικές δυνάμεις τους. Σε μια περίοδο που φαίνεται, ότι θα περιοριστούν οι μεγάλες και δαπανηρές μεταγραφές, θα υπάρξει εκλογίκευση στο ποδόσφαιρο, κάθε σύλλογος θα αναζητήσει λύσεις εκ των έσω.

Για την ΑΕΚ η συγκυρία είναι ιδιαίτερη. Αφ’ ενός υπάρχει πλέον προπονητής που δείχνει να αντιμετωπίζει θετικά τους «μικρούς». Με τον Καρέρα αγωνίστηκαν οι Χριστόπουλος και Μαχαίρας, συνολικά ο Ιταλός δείχνει πως δεν κοιτά τις ταυτότητες, αλλά την απόδοση στην προπόνηση. Αφ’ ετέρου, συνολικά η Ακαδημία βρίσκεται σε σταυροδρόμι, με τον Γρηγόρη Σαράντη να βρίσκεται σε διαδικασία αποχώρησης και την ΠΑΕ να ψάχνει λύσεις για το πώς θα δημιουργηθεί ένα αποδοτικό σχήμα.

Τι θέλεις να πετύχεις

Το ερώτημα που προκύπτει στη δική μου σκέψη, είναι εάν μπορεί να βρεθεί λύση. Είμαι ιδιαίτερα απαισιόδοξος. Καταγράφοντας την ιστορική πορεία των τμημάτων υποδομής, διαπιστώνει κάποιος εύκολα πως παρά τα (πολλά) λεφτά που δαπανήθηκαν, τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά. Εκατομμύρια ευρώ, για τμήματα που αλλάζουν συνεχώς και για μια ομάδα που δεν έχει την παραμικρή υποδομή, για την αξιοποίηση των παικτών.

Το πρώτο θέμα που πρέπει να απαντηθεί σε μια τέτοια διαδικασία είναι ποιος είναι ο στόχος. Κατά τη δική μου γνώμη, μια Ακαδημία ομάδας όπως η ΑΕΚ, οφείλει να βρίσκει και να εξελίσσει παιδιά. Να τα εισαγάγει στις αρχές του πρωταθλητισμού, να εμπνέονται από τα ιδανικά της, να καταλαβαίνουν ποιος είναι ο χώρος του ποδοσφαίρου. Ο χώρος των Ακαδημιών, για όποιον έχει παιδιά και ξέρει, είναι πλέον απόλυτα εμπορευματοποιημένος. Οι σύλλογοι αντιμετωπίζουν στην πλειοψηφία τα παιδιά/γονείς ως κεφάλια, που δίνουν το μηνιαίο ποσό τους.

Στην καλύτερη περίπτωση, αυτό που μπορεί να προσδοκά κάποιος είναι το παιδί να μάθει σωστά τα βασικά του ποδοσφαίρου, να βρει χώρο για να εξελίξει το ταλέντο του και έπειτα να κάνει το βήμα παραπάνω σε μια ομάδα όπως η ΑΕΚ. Δεν συμβαίνει συχνά, πολλές φορές εμφανίζονται παιδιά σε προχωρημένη ηλικία, αγνοώντας βασικές αρχές του αθλήματος. Για να επανέλθω στην ΑΕΚ, η αποστολή πρέπει να αφορά την «παραγωγή» παικτών που θα παίξουν στην πρώτη ομάδα ή σε άλλους συλλόγους.

Πως ορίζουμε το υψηλό επίπεδο στον αθλητισμό; Μην βάζετε στο μυαλό σας, τους ελάχιστους που ξεχωρίζουν. Το σημαντικό για μια Ακαδημία θα είναι να βγάλει παίκτες που θα παίξουν σε επαγγελματικές ομάδες της χώρας και μη. Για παράδειγμα, μια ομάδα που το έκανε με συνέπεια τα προηγούμενα χρόνια αυτό, ήταν ο Ολυμπιακός: Φετφατζίδης, Ανδρούτσος, Λαμπρόπουλος, Τζανετόπουλος, Σοϊλέδης και πολλοί ακόμα προέκυψαν από μια τέτοια διαδικασία.

Πως θα κεφαλαιοποιήσεις τη δουλειά σου

Το επόμενο ερώτημα είναι κατά πόσον είναι ικανή μια ομάδα να αξιολογήσει και να αξιοποιήσει τα παιδιά που θα βγάλει. Η ΑΕΚ έχει αποδειχθεί απόλυτα ανεπαρκής σε αυτά τα χρόνια. Δεν έχει καταφέρει να δημιουργήσει δίκτυο συνεργασιών με καμία ομάδα που θα μπορεί να δώσει ευκαιρίες και ισορροπημένο περιβάλλον στα παιδιά της. Αναλογιστείτε, πως οι ομάδες που συνεργάστηκε τα τελευταία χρόνια κατά βάση ήταν η Καλαμαριά που διαλύθηκε και η Καλαμάτα που άλλαξε πορεία.

Για ομάδες του εξωτερικού, είναι κωμικό και να το συζητάμε. Ομάδες Β’ δεν υπάρχουν. Αρα, ποιο είναι το μέλλον των παικτών που προκύπτουν από την ομάδα νέων και πρέπει να εξελιχθούν. Επί χρόνια – και έπειτα από συνθήκες πρωτοφανούς αμφισβήτησης – η ΑΕΚ έβγαλε τον Γαλανόπουλο. Κατά περιόδους εμφανίστηκαν διάττοντες αστέρες. Παιδιά που μπήκαν και έδειξαν κάτι, αλλά έπειτα εξαφανίστηκαν. Κάποια με δική τους ευθύνη, τα περισσότερα επειδή η ΑΕΚ δεν ήξερε και δεν είχε τι να τα κάνει.

Υπάρχει ένα τεράστιο κενό. Εύλογο, διότι τα παιδιά που μπορούν να παίξουν άμεσα σε ομάδα με τις απαιτήσεις της ΑΕΚ είναι σπάνια. Χρειάζονται εμπειρίες, παραστάσεις σε υψηλό επίπεδο και βέβαια, μια ομάδα που θα λειτουργεί αρμονικά και θα μπορέσουν να ενταχθούν σε αυτήν και να ξεχωρίσουν. Οσο η ΑΕΚ δεν μπορεί να βρει τη φόρμουλα για να αξιοποιεί τα όποια ταλέντα έχει, είναι δεδομένο πως ρίχνει λεφτά σε κουβά χωρίς πάτο και δεν μπορεί να προσδοκά τίποτα ουσιαστικό.

Ιστορική απόδειξη

Αλλά να το δούμε και αλλιώς. Ποιες περιόδους έβγαλε ταλέντα η ΑΕΚ; Πρώτη, σημείο αναφοράς είναι η εποχή Φάντροκ. Σε μια ΑΕΚ που λειτουργούσε υποδειγματικά και απόλυτα επαγγελματικά για την εποχή, ο Φάντροκ έβγαλε μια απίστευτη φουρνιά που δεν έπαιξαν απλά σε υψηλό επίπεδο, αλλά πρωταγωνίστησαν σε κορυφαίο: Μανωλάς, Οικονομόπουλος, Βλάχος, Γεωργαμλής, Στυλιανόπουλος και άλλοι, έκαναν για χρόνια πορεία στη μεγάλη κατηγορία και έπαιξαν στη μεγάλη κατηγορία.

Στα χρόνια που μεσολάβησαν, η διαδικασία χάλασε. Η ΑΕΚ δεν είχε την υποδομή, οι κινήσεις γίνονταν αποσπασματικά και η Ακαδημία είχε γίνει παραμάγαζο. Ο Μπάγεβιτς έβαλε και σε αυτό μία τάξη. Βέβαια, εκείνα τα χρόνια έδειξε περισσότερο ενδιαφέρον για ταλέντα που έρχονταν σε μικρή ηλικία (Τσιάρτας, Ατματσίδης, Καραγιάννης, Μπορμπόκης, Κασάπης), παρά στην ανάδειξη παικτών από την Ακαδημία, όπου η παραγωγή ήταν φτωχή.

Το 2004, ο Νικολαϊδης θέλησε να οργανώσει την Ακαδημία με βάση το ισπανικό μοντέλο. Εδωσε τα ηνία στον Τόνι Σαβέβσκι, υπήρξαν μεγαλεπήβολα σχέδια για την ανάδειξη παικτών από τα μικρά της ΑΕΚ. Δόθηκαν πολλά λεφτά και η ΑΕΚ κατάφερε να συγκεντρώσει κάποια σημαντικά ταλέντα, όπως οι Ταχτσίδης και Γκέντσογλου. Στο σαθρό περιβάλλον που μετατράπηκε με το χρόνο η ομάδα όμως, ήταν εξαιρετικά αδύναμη να αξιοποιήσει και να εξελίξει αυτά τα παιδιά, που έφυγαν αντί ελάχιστων χρημάτων για άλλες ομάδες.

Έρχομαι στο δια ταύτα. Γνωρίζω πως αποτελεί επιταγή της ΟΥΕΦΑ η οργανωμένη ύπαρξη Ακαδημιών. Ξέρω, πως για χιλιάδες παιδιά (και γονείς), είναι όνειρο να δουν τα παιδιά τους με το δικέφαλο στο στήθος. Αλλά το ζητούμενο είναι να συμβαίνει σωστά και να είναι αποδοτικό. Ειδάλλως, είναι μια τρύπα στο νερό. Σκεφτείτε, πως μόνο στην τελευταία επταετία, δημιουργήθηκαν 4-5 διαφορετικά πρότζεκτ. Δύο φορές ο Ζήκος, μία ο Κωστένογλου, τώρα ο Τσάνας. Διαφορετικές φιλοσοφίες, άλλες αντιλήψεις, κακά αποτελέσματα (με εξαίρεση την περίοδο Κωστένογλου). Δεν θέλει μόνο χρήματα και κόπο, αλλά θέλει σχέδιο και τρόπο για να πετύχει η συνταγή.

• ΑΕΚ
• Ακαδημία
• Άκης Ζήκος
• γρηγορης σαραντης
• κωστας τσανας
• Νίκος Κωστένογλου
• Ντέμης Νικολαΐδης
• τόνι σαβέβσκι
• φράντισεκ φάντροκ