Η κληρονομιά του «1968» και η κληρονομιά του Τζιμάκου…

«Η Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστεί για τον πολιτισμό. Η Ελλάδα, αυτό είναι η κληρονομιά της, αυτό είναι η περιουσία της. Κι αν το χάσουμε αυτό, δεν είμαστε κανείς». Τα λόγια αυτά, ανήκουν στην Μελίνα Μερκούρη και αποτελούν και μια διαχρονική αλήθεια.

Όπως επίσης, μια μεγάλη και διαχρονική αλήθεια είναι πως αν δεν ξέρεις ιστορία, είναι σαν να γεννήθηκες χθες. Πρόσφατα, σε μια συζήτηση με έναν νεαρό ηλικιακά, συγκεκριμένα μια μέρα μετά τη νίκη της ΑΕΚ επί του ΠΑΟ στον ημιτελικό Κυπέλλου μπάσκετ, μου είπε… «έλα μωρέ, τι έχει κάνει η ΑΕΚ στο μπάσκετ;». Αφού χαμογέλασα, αρκέστηκα στο να του πω το εξής: «Πιστεύω ότι θα πάρεις σύντομα την καλύτερη απάντηση».

Δυστυχώς, δεν είναι ο μοναδικός νεαρός σε ηλικία, που πιστεύει κάτι ανάλογο. Και δεν είναι και παράλογο να έχεις τέτοια άποψη, όταν αγνοείς την ιστορία. Για όλες τις νεότερες γενιές, αλλά ακόμα και για τις δικές μας, που ναι μεν δεν αγνοούμε την ιστορία, αλλά δεν το ζήσαμε ως γεγονός, η ταινία «1968» του Τάσου Μπουλμέτη, εκτιμώ – πριν καν την δω – ότι θα δώσει τις απαντήσεις της.

Σε ένα πανέμορφο γεύμα, το μεσημέρι της Παρασκευής, στο ιστορικό μεζεδοπωλείο του «Μίστερ Λουκιδέλη» στη Νέα Φιλαδέλφεια, ο σπουδαίος σκηνοθέτης, μα πάνω απ’ όλα υπέροχος άνθρωπος, Τάσος Μπουλμέτης, μέσα στα πολύ ενδιαφέροντα που μας είπε, επισήμανε και αυτό:

«Μιλώντας με τόσους πολλούς ανθρώπους που είχαν προσωπικά βιώματα από εκείνη την εποχή και θα ήθελα να μιλήσω και με τόσους πολλούς που δεν βρίσκονται πια στη ζωή, μάζεψα ένα πολύ μεγάλο αρχειακό υλικό. Μόνο οι μαρτυρίες έφτασαν τις 23 ώρες! Και πραγματικά, σεβόμενος απόλυτα όλες τις ομάδες, θεωρώ ότι δεν είναι τυχαίο ότι μόνο η ΑΕΚ διαθέτει λέσχη ιστορίας και πολιτισμού».

Γι’ αυτό, εκτός από την ταινία που την περιμένουμε όλοι, πως και πως, θα αποτελέσει ιστορικό ντοκουμέντο και το DVD, που θα κυκλοφορήσει, περίπου σε ένα εξάμηνο, με αρκετά έξτρα στοιχεία. Την ταινία θα την κρίνει, φυσικά, όλος ο κόσμος που θα τη δει.

Τη σημασία της ωστόσο, θα την καταλάβουμε σε καμιά 30αριά χρόνια, όταν και θα αντιληφθούμε το βάρος της κληρονομιάς της. Μια ιστορία και μια κληρονομιά που θα μείνουν για πάντα. Γι’ αυτό και δεν θα είναι ποτέ αρκετά, όσα «ευχαριστώ» μπορεί να πει ο κάθε «Ενωσίτης» στον Μάκη Αγγελόπουλο για αυτό το «δώρο ζωής», που κάνει σε όλους τους ΑΕΚτζήδες, αλλά και στον ελληνικό αθλητισμό και πολιτισμό, γενικότερα.

Τη δική του κληρονομιά, άφησε και ο Τζίμης Πανούσης, που έφυγε το Σάββατο από κοντά μας. Ένας πραγματικός καλλιτέχνης, με δυναμική άποψη, με οξύ λόγο και με τραγούδια, που έγραψε και ερμήνευσε ο ίδιος, οι στίχοι των οποίων αποδεικνύουν στη σημερινή Ελλάδα, τη διορατικότητά του και το ότι έβλεπε 30 χρόνια μπροστά!

Ο «Τζιμάκος», αν και δεν ήταν ΑΕΚ, εντούτοις την αγαπούσε λόγω της καταγωγής των γονιών του και όποτε έβρισκε χρόνο, έκανε με φίλους του ΑΕΚτζήδες, ταξίδια και στο εξωτερικό με την «Ένωση», όπως στη Μόσχα για το ματς με την Λοκομοτίβ τον Μάρτη του 1998 με τον οδυνηρό αποκλεισμό στις καθυστερήσεις, αλλά και στη Μαδρίτη, στο «κιτρινόμαυρο» έπος του Οκτώβρη του 2002 (φωτο).

Το 1994, σε μια συνέντευξή του, με αφορμή τον περιβόητο στίχο «Βούλγαροι, Βούλγαροι, χανούμισσες, βαζέλες, όλο το έθνος προσκυνάει σώβρακα και φανέλες», που περιλαμβάνεται στο «Κάγκελα παντού», τον ρώτησαν χαρακτηριστικά: «Αφήνετε να εννοηθούν τα ποδοσφαιρικά σας πιστεύω; Είστε Ολυμπιακός;».

Κι εκείνος απάντησε: «Έχω κάνει προσπάθειες να γίνω Ολυμπιακός. Ξέρετε, έχω γεννηθεί πίσω από το στάδιο του Παναθηναϊκού και επειδή όλοι οι φίλοι μου, οι γείτονες και τα λοιπά ήταν Παναθηναϊκοί και επειδή εγώ ήμουν εκ φύσεως πνεύμα αντιλογίας και σκανταλιάρης, ήθελα να γίνω κάτι διαφορετικό. Προσπάθησα να γίνω Ολυμπιακός, αλλά μέχρι τώρα δεν τα έχω καταφέρει. Τελευταία, σταμάτησα τις προσπάθειες και με κάποιους φίλους, θέλω να γίνω ΑΕΚ γιατί μου πάει καλύτερα». Όντως…

Όπως και να ‘χει, να ‘ναι καλά εκεί που πάει…

Υ.Γ.: Δεν χρειάζεται κανένα σχόλιο για την ΑΕΚ και τις αυριανές της μάχες, παρά μόνον αυτό… ΟΛΟΙ ΟΑΚΑ, ΔΙΠΛΑ ΤΗΣ! Σε μπάσκετ και ποδόσφαιρο!

• ΑΕΚ
• Μάκης Αγγελόπουλος
• μπουλμέτης
• Τζίμης Πανούσης